Απολογισμός 2016: Αλήθειες και Ψέμματα για τις εξοπλιστικές δαπάνες

Στο παρόν άρθρο θα κάνουμε έναβ μινι απολογισμό του τελικώς διαμορφωθέντος αμυντικού προυπολογισμού του οικονομικού έτους 2016 και πως αυτό σκιαγραφείται σε σχέση με τις πραγματικές χρηματοδοτικές δυνατότητες της χώρας.

Με βάση τα οικονομικά στοιχεία απο το Υπουργείο Οικονομικών το έτος 2016 τα συνολικά κονδύλια που διατέθηκαν για εξοπλιστικές δαπάνες δεν ξεπερνούσαν τα 584 εκ Ευρώ. Ειναι όμως η εικόνα αυτή, η πραγματική του αμυντικού προυπολογισμού?

Στο άρθρο αυτό παραθέτουμε όλο τον οικονομικό απολογισμό του έτους 2016. Στην λιστα των ποσών παρατίθενται τόσο το αρχικά σχεδιαζόμενο ποσό από κάθε κωδικά του προυπολογισμου όσο και το διαμορφωμένο στην πορεία τελικής υλοποίησης του εγγεκριμένου προυπολογισμού.

Με λίγα λόγια στην δεύτερη στήλη αναφέρονται τα ποσά που δεσμεύθηκαν για την κάλυψη κάποιας συγκεκριμένης ανάγκης (πχ συμμετοχή σε επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ) και στην τρίτη στήλη αναφέρονται τα ποσα που τελικά εκταμιεύτηκαν.

 

Στον κωδικό Ξ0400 μπορεί να δει τις συνολικές δαπάνες που δόθηκαν για την μισθοδοσία όλων των ενστόλων των σωμάτων ασφαλείας και των Ενόπλων Δυνάμεων

Ενα επίσης πολύ ενδιαφέρον σημείο είναι ότι τα δημόσια έσοδα από άμεση φορολογία πέτυχαν απόλυτα τον στόχο τους και τον υπερκάλυψαν σε ποσοστό 104.38 %. Με λίγα λόγια εισπράχτηκαν 4.38% φθάνοντας τα 43.61 δισεκατομμύρια Ευρώ.

Πιο αναλυτικά εισπράχθηκαν 24.361 δισεκατομμύρια Ευρώ (ΚΑΕ1000) από έμμεσους φόρους υπερκαλύπτοντας τον στόχο στο 109.38% και 19.249 δισεκατομμυρια Ευρώ (ΚΑΕ000) από άμεσους φόρους.

Τα δημόσια έσοδα όχι μονο απλά δεν πέτυχαν το στόχο τους αλλά είχαμε υπεραπόδοση συνολικά κατά 4.38% (!)

Πέρα απο τα έσοδα από άμεση και έμμεση φορολογία το κράτος λαμβάνει επιπλέον κονδύλια τόσο απο την Ευρωπαική Ένωση όσο και απο επιχειρηματικές δραστηριότητες. Στον κωδικό ΚΑΕ 2000 το Ελληνικό Κράτος ξεπέρασε κατά 20 % (φθάνοντας στο 120.01%) περίπου τον στόχο του για έσοδα απο επιχειρηματικές δραστηριότητες φθάνοντας το ποσό των 2.168 δις Ευρώ (!).

 

Και αν τα αποτελέσματα από τα έσοδα είναι ρόδινα ή τουλάχιστον σταθερά καθώς επιτεύχθησαν οι ήδη υψηλοί στόχοι για να δουμε ποια η επίδραση τους στις αμυντικές δαπάνες?

Το κονδύλι για την μισθοδοσία των στρατιωτικών βρισκεται σε ξεχωριστό κωδικό από τα εξοπλιστικά προγράμματα και συγκεκριμένα στον κωδικό Ξ0400. Στο Ξ1900 υπάρχει ένα ξεχωριστό κονδύλι 16.688 εκ Ευρώ που πιθανόν αφορά έργα υποδομής ή κάποια έκτακτη ανάγκη. Το κονδύλι αυτό αρχικά ήταν κοντά στα 9 εκ αλλά εγκρίθηκαν 18 εκ απο τα οποία ξοδεύτηκαν 16.688 εκ Ευρώ.

Σε παρόμοιο βαθμό κινήθηκαν και οι εξοπλιστικές δαπάνες για λειτουργικά έξοδα που απαιτούνται από την συμμετοχή μας σε διεθνείς επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ (Ξ4000) οι οποίες ηταν αυξημένες στα 68.7 εκ Ευρώ σε σχέση με τα 36.45 εκ Ευρω που είχαν αρχικά προυπολογιστεί. Στην πορεία ομως της χρονιάς τα εγκριθέντα και δεσμευθέντα κονδύλια έφθασαν τα 69.85 εκ Ευρώ

O πιο ενδιαφέρων κωδικός όμως είναι αυτός των υποχρεώσεων των Εξοπλιστικών Προγραμμάτων των Ενόπλων Δυνάμεων. Στον κωδικό Ξ6900 υπάρχει στον προυπολογισμό ένα δυσθεώρητο κονδύλι 6 δις Ευρώ για το 2016 ποσο που προφανώς είναι μια λογισιτική εγγραφή από τις υποχρεώσεις προηγούμενων ετών προστιθέμενα με τα πιθανά νέα εξοπλιστικά προγράμματα που θα χρηματοδοτηθούν την χρονιά 2016.

Το περίεργο είναι πως το τελικό ποσό που πληρώθηκε έφθασε τα 583 εκ Ευρώ παρόλο που το διαμορφωμένο εγκριθέν κονδύλι ήταν 1.758 δις Ευρώ (!)

Αν κάποιος αναλύσει περαιτέρω τον κωδικό Ξ9600 και πάει στη σελίδα 46 θα δεί ότι οι χρηματοδοτικές υποχρεώσεις απο δανειακές συμβάσεις  εξοπλιστικών προγραμμάτων προηγούμενων ετών είναι 3.936 δις Ευρώ (!). Έτσι τα υπόλοιπα 2 δις του αρχικού προυπολογισμού αφορούν νέα εξοπλιστικά προγράμματα που προκύπτουν από τις απαιτήσεις των εκάστοτε ΕΜΠΑΕ αλλά και των αποφάσεων προηγούμενων κυβερνήσεων όπως ένα συνδυασμένο εξοπλιστικό πρόγραμμα προμήθειας μτχ υλικού από ΗΠΑ που περιλαμβάνει 40 εκτοξευτές MLRS, ελικόπτερα Kiowa, οχήματα ΗΕΜΤΤ και άλλα. Από αυτά τα 2 σχεδόν δις, το κράτος κατά την εκτέλεση του προυπολογισμού φαίνεται να δεσμεύει 1.7 δις για αυτόν τον σκοπό. Στον τελικό όμως απολογισμό πληρώθηκαν μόλις 583 εκ Ευρώ (!)

 

Τα προγράμματα FMF αφοράνε κυρίως συμβάσεις με το Αμερικανικό Δημόσιο. Το ποσό του 1 δις τουλάχιστον πιθανώς αφορά κυρίως την τελευταία προμήθεια 30 αεροσκαφών F-16 Block 52 Advanced που παραγγέλθηκαν στα τέλη της δεκαετίας του 00 όπως και τις πληρωμές του προγράμματος εκσυγχρονισμου των P-3B

Το Ελληνικό κράτος χρωστάει απο προηγούμενες δανειακές συμβάσεις για εξοπλιστικά προγράμματα το ποσό των 3.936 δις Ευρώ. Το ποσό αυτό φαίνεται πως παραμένει ουσιαστικά αμετάβλητο πληρώνοντας μόνο τοκοχρεολύσια και περιορίζοντας δραστικά νέα εξοπλιστικά προγράμματα

Δημιουργείται λοιπον η εξής απορία σε κάποιον ουδέτερο παρατηρητή.

Τι στο καλο συμβαίνει με τα 1.2 δις περίπου λευκή τρύπα στον αμυντικό προυπολογισμό κάθε χρόνο?

Γιατί ενώ τα δημόσια έσοδα εμφανίζουν πολύ καλή υπερκάλυψη κάθε έτος δημιουργώντας πρωτογενή πλεονάσματα, το Ελληνικό ΥΠΕΘΑ βάζει αυτογκολ μην προχωρόντας σε εκκίνηση κρίσιμων εξοπλιστικών προγραμμάτων (εκσυγχρονισμός ΜΕΚΟ, νέες τορπίλλες, Kiowa, μτχ MLRS ) ενώ υπάρχουν διαθέσιμα κονδύλια?

Καποιος φυσικά θα μπορούσε να αναφέρει ότι πιθανόν το Γενικό Λογιστήριο του κράτους να ευνοείται από αυτήν την λευκή τρύπα ώστε να καλύψει άλλες έκτακτες ανάγκες.

Αν ανατρέξει κανεις λοιπον στον απολογισμό των εξόδων θα παρατηρήσει κανεις έκτακτα διαμορφωμένα έξοδα στους παρακάτω κωδικούς Ξ9800 και Ξ9200 όπου ενώ τα αρχικά κονδύλια ήταν 23.4 και 33.08 εκ Ευρώ τα τελικά πληρωθέντα κονδύλια ήταν 2.380 δις και  491.6 εκ Ευρώ (!) μια υπερκάλυψη διαμορφωθείσας χρηματοδότησης της τάξης των 10059.4% και 1386.1% (!). Οι παραπάνω κωδικοί αφοράνε εξόφληση παλαιότερων υποχρεώσεων από υπηρεσίες ή μεταβιβαστικές πληρωμές.

Τι είναι όμως αυτές οι μεταβιβαστικές πληρωμές που τρώνε το μεγαλύτερο μέρος των κονδυλίων?

Ορισμός: Τα ατομικά εισοδήματα που δε σχετίζονται με κάποια παραγωγική διαδικασία λέγονται μεταβιβαστικές πληρωμές.

Με λιγα λόγια αφορούν επιδόματα και κοινωνικές παροχές όπως το προσφάτως ανακοινωθέν επίδομα 400 Ευρώ σε νέους 18-24 ετών. Παράλληλα το κράτος επιχορηγεί εξτρά (χωρίς να προβλέπεται να κάνει κάτι τέτοιο) τις πληρωμές παλαιότερων υποχρεώσεων των ασφαλιστικών ταμείων ΤΠΔΥ, ΕΟΠΠΥ και Νοσηλευτικών Ιδρυμάτων (!).

Οι έκτακτες αυτές επιχορηγήσεις (στην πράξη πέραν της τακτικής επιχορήγησης) καταδεικνύουν την κακοδιαχείριση που επικρατει όχι τόσο στον χώρο της Υγείας όσο στην Διοίκηση των Ασφαλιστικών Ταμείων.

Η αλλαγή προτεραιοτήτων και ο επανακαθορισμός του προυπολογισμου ειναι θεμιτή όταν κινείται σε λογικά πλαίσια. Οταν ομως μηδενίζονται ή εξαλείφονται πλήρως οι εξοπλιστικές ανάγκες και μειωνονται απο τα διαμορφωθέντα 1.7 δις Ευρώ στα 583 εκ Ευρώ αυτό συνιστά μια ραγδαία μείωση 66% την στιγμή μάλιστα που η Τουρκία έχει αυξήσει τον αμυντικό της προυπολογισμό κατά 33%.

Ειναι λογικό το Υπουργείο Οικονομικών να θέλει μια λευκή τρύπα στον προυπολογισμό όταν πάει να πέσει έξω. Το ποσο των 1.7+ δις που δεσμεύτηκαν για εξοπλιστικές ανάγκες ακόμη και αν μειωνόταν σε λογικά πλαίσια πχ μεταξύ 800-900 εκατομμυρίων Ευρώ θα παρείχε τα χρηματοδοτικά εργαλεία στο ΥΠΕΘΑ να κάνει καλά την δουλειά του κρατώντας ψηλά τις διαθεσιμότητες, εκσυγχρονίζοντας κύρια οπλικα συστήματα στην ώρα τους και αποκτώντας πολλαπλασιαστές ισχύος που θα έκαναν τη διαφορά στο Ελληνοτουρκικό Θέατρο Επιχειρήσεων.

Ποια κυβέρνηση λοιπόν παίρνει αυτην την απόφαση την στιγμή που μάλιστα τα έσοδα του προυπολογισμού βρίσκονται στο απόγειό τους μέσα στη χρονιά απλα να αγνοήσει κάτι που ή ίδια ψήφισε (διαμορφωθέντες κωδικοι για εξοπλιστικά) και να δώσει εντολή πληρωμής για έν μικρό μέρος τους μεταφέροντας κονδύλια για εξισου σημαντικά αλλά μη προυπολογισμένα κονδύλια ?

Τέτοιο επίπεδο οργάνωσης θέλουμε, τέτοια έξοδο από την κρίση, με αποφάσεις του ποδαριού? Σοβαρές χώρες κάνουν ένα ρεαλιστικό πλάνο και με βάση αυτό κινούνται σταθερά για μια 5ετια τουλάχιστον. Εμείς από την άλλη στο ίδιο το κάθε οικονομικό έτος βρισκόμαστε στη φάση «ράβε ξήλωνε» και το τονίζουμε ας μην εχουν έλλειψη τα δημόσια έσοδα αλλά υπερκάλυψη (!).

Το χάσμα που διαφαίνεται στον ορίζοντα τα επόμενα χρόνια στις αμυντικές ικανότητες της χώρας θα φθάσει σε τέτοια επίπεδα που ολόκληρες μονάδες θα αφανιστούν χωρίς να πέσει ριπή όπλου, κύριες μονάδες του στόλου θα βυθιστούν στα διαλυτήρια σκραπ χωρίς να εκτοξευτεί τορπίλη και άρματα μάχης με τον ερχομό της επόμενης δεκαετίας θα γίνουν άδεια κουφάρια γεμάτα γκράφιτι αραγμένα σε κάποιο εγκαταλελειμμένο στρατόπεδο.

Συνοψίζοντας δίνονται απαντήσεις στους παρακάτω μύθους:

Μύθος 1: Δεν υπάρχουν λεφτά για τις αμυντικές δαπάνες

Πραγματικότητα: Όπως καταδεικνύει ο κωδικός Ξ6900 προυπολογίστηκαν 6 δις Ευρώ σαν λογιστική εγγραφή, δεσμεύτηκαν στην πορεία 1.7 δις Ευρώ αλλά πλήρώθηκαν μόλις 583 εκ Ευρω

Μύθος 2: Τα δημόσια έσοδα δεν επαρκούν για μισθούς και συντάξεις

Πραγματικότητα: Τα έσοδα από άμεσους, έμμεσους φόρους αλλά και απο επιχειρήσεις που ανήκουν στο Δημόσιο υπερκάλυψαν συνολικά τον στόχο τους φθάνοντας το ποσοστό των 104.38%

Μύθος 3: Οι πληρωμές στον κωδικό για τα εξοπλιστικά αφοράνε μόνο εξοπλιστικά προγράμματα παλαιότερων ετών

Πραγματικότητα: Στην πραγματικότητα το μεγαλύτερο μέρος των δαπανών αφορά δάνεια προηγούμενων εξοπλιστικών προγραμμάτων (περίπου 4 από τα 6 δις Ευρώ περιλαμβανομένων του εκσυγχρονισμού των P-3 όπως και την εξοφληση της προμήθειας των F-16 Block 52 Advanced). Υπάρχει όμως ένα υπόλοιπο 2 δις Ευρώ που σχεδιάζονταν να αποδοθεί στην εκκίνηση νέων εξοπλιστικών προγραμμάτων. Συνολικά δεσμεύθηκαν 1.7 δις (από τα 6) για την εξυπηρέτηση και των δυο αναγκών.

Μύθος 4: Τα παραπάνω ποσά είναι απλά λογιστικές εγγραφές

Πραγματικότητα: Αν συνέβαινε κάτι τέτοιο και δεν υπήρχε ουσιαστική πρόθεση το διαμορφωθέν ποσό κατά την εκτέλεση του προυπολογισμού δεν θα ήταν 1.7 δις Ευρώ αλλά 583 ίσο σχεδόν με αυτό που πληρώθηκε. Επίσης στην σελίδα 23 στον απολογισμό του προυπολογισμού δεν θα αναφέρονταν ρητά ότι είχαν προυπολογιστεί 6.1 δις Ευρώ να δοθούν

Μύθος 5: Η τρόικα μας κόβει τα λεφτά

Πραγματικότητα: Η ίδια η τρόικα αφήνει στον εγκριθέν προυπολογισμό να περάσει ακόμη και το κονδύλι των 6.1 δις που προφανώς είναι ουτοπικό.

Το μέλλον διαγράφεται ζοφερό για όλους τους κλάδους των Ενόπλων Δυνάμεων. Με την απόσυρση την ερχόμενη δεκαετία των υποβρυχίων U-209 1100 και 1200 των κλάσεων Γλαύκος και Ποσειδών, το ΠΝ θα μείνει με 5 (!) υποβρύχια U-214 και U-209 AIP χωρίς να διαφαίνεται ανατροπή πορείας. Η αβεβαιότητα διαφαίνεται ήδη στον ορίζοντα…

Οπως λέει και μια αμερικανική παροιμία:

A failure to plan, is a plan to failure !

Το αποσυρθέν υποβρύχιο Γλαυκος τύπου U-209/1100 προμυνήει μαζικές αποσύρσεις κύριου υλικου την ερχόμενη δεκαετία οδηγώντας τον στόλο σε αυτο-περιορισμο

ΥΓ1 Οι μύθοι περί τρόικας που κόβει τις αμυντικές δαπάνες ή ελλειματικών προυπολογισμών δεν ευσταθούν αποδεικνύοντας οτι η Ελληνική Πολιτεία παίρνει στερείται όχι μονο μακροπρόθεσμης αλλά και βραχυρπρόθεσμης οργάνωσης

ΥΓ2 Μπορείτε να βρείτε ολο τον Οικονομικό Απολογισμό του έτους 2016 στον ακολουθο σύνδεσμο

https://drive.google.com/file/d/1lOtv89oHt55Miv29Sr7X2s01RBkTvg5e/view?usp=sharing